Number of visits

Monday, August 11, 2008

An Gaelige amach ón sa

Cuplá seacthain ó shin fuiar mé litir ón Rionn faoi polasí nua faoi teanga na Gaelige. I mo aigne bhí pictuair faoi na oifiguilí ag coip go tapagaidh an polasaí chun cur é san phoist go dtí gach comhairloirí san tir agus bhí mé ag smaoineamh cé a bheidh ag leamh é sin? An fiú é an polasaí ag cur go dtí na comhairloirí naisunta ag iarraidh cur isteach agus má cuireann aon duinne amhain saghas “submission” ar ais, cad a tharloidh?

Bhí cupla focal ar iarraidh ón “draft” polasaí a bhfuair mé agus do bhí “airgead" agus "buisteal” na focal a tá í mo intinn. Is é ceist an tabhachtach na cá bhfuil an t-airgead chun cur an polasí nua le cheile? Gan airgead le cur ag an teanga an bhfuil tochaigh amach ón seo? Glacaim go bhfuil sé ceart deighleal leis an comhairle trí gaelige ach cad mar gheall faoin na comhlacthaí probheadhacht? An bhfuil gach aon duinne in ann a gnó phearsanta ag dheanamh trí gaelige i Loch Gorman, sna siopaí, sna oifigí, san sraideanna? Ní creidim. Do rinne Manchan Magan clár uair amhain “No Bearla” agus do bhí an clar sin an suimuil faoinn seasamh atá ag an teanga amuigh faoinn Gaeltacht.

Is fior e ag rá ach níl gaelige le cloisteal i Loch Gorman de gnath. Glacaim go bhfuil daoine mar Shane Dunphy ag an radio aituil ag deanamh sár-iarracht stait an teanga a fheabhasú. Tá Richie ó hEadhra ann freisin agus go mór mór Des Bishop ( bhfeidir go bhfuil yank is e é agus nach bhfuil sé sin suimuil?) atá ag teacht duinn i gceann cuplá míosa ach an bhfuil an teanga ar saghas “life support” agus nach bhfuil sé in ann níos mó na cur an polasí san phoist go dtí na comhairloirí?

I rith an t-Eirigh do bhí rún ar chlar Bhurig Loch Gorman faoinn litir ón Roinn ag stuireadh dón gaelscoileanna bearla ag muineadh leath uair an chloig gach lá. Thug mé taca laidir go dtí an ruin sin ach do bhí an diospoireacht go leír trí bearla. Níor usaid aon daoine (agus mise) gaelige nuair abhíomar ag plé an fadhb. Ar mo shon fein, nuair a bhí mé ag caint mar Leas Maor rinne iarracht an gaelige ag usaid. Nuair a thainaig Brain Cowen isteach do labhairt sé freisin trí gaelige. Tá fhois agam go bhfuil a phaistí ag dul go dtí an gaelscoil aituil agus “fair play” go dtí an Taoiseach agus a bhean cheile. Ach is e an cheist a tá le phlé againn ná, gan airgead, cad a tá le tharla go dtí an teanga, an bfhú é ag sabhail? Chriedim go bhfuil cás laidir ach cad é do thuairm?

3 comments:

Dermot Looney said...

Is rud deas é píosanna bhlaige as Gaeilge a fheiceann, a Joe. Maith thú.

Creidimse go bhfuil go leor deiseanna ó thaobh na Chomairlí Chontaetha de an Gaeilge a chur in iúl sna chomphobail áitiúila. I deireadh an lae, is as an bun a thagann an theanga féin, agus as pholasaí bunaithe i shaol na gnáthdhaoine a fhásann sé.

Bíonn an Ghaeilge agus an chomhionnas fite fuaite le chéile, agus is le polasaithe Lucht Oibre agus fiúntaisí ar chlé a dhéanfaimid dul chun cinn ó thaobh na teanga de. B'fhéidir go bhfuil an t-am ag teacht ar Cumann Ghaelach a chruthú inár pháirtí?

Unknown said...

Aontaim leatsa nuair a deireann tú go bhfuil deis grupa san phairti le cur le cheile a bhfuil suim san teanga.

Bfheiddir chun tusnú grupa ar saghas blog as an idirlin?

The Red Quarter. Bilingual blog for the times we live in. said...

Beatha agus sláinte a Joe. Tá an Blog go breá bail ó Dhia ort. Bhí mé ag léamh an píosa ansin maidir leis an Ghaeilge ansin. Sé'n rud is mó a fheicimse anois i gcoitinne maidir leis an Ghaeilge ná go bhfuil daoine cuir suim ann arís. Tá sé seo thar a bheith folláin don teanga agus tugann sé misneach dúinn uilig atá ag obair ar son na teanga. Is íontach an tradisiún atá ag Loch Garman in imeachtaí chultúrtha msh an CLG agus an ceol tradisiúnta. Ba chomhair go mbeadh muid ag cuir leis seo agus ag iarraidh níos mó daoine óga a mhealladh. Freisin, nuair atá daoine óga ag dul ar scoil, agus mura bhfuil an Ghaeilge a chuir ós a gcomhair ar bhealach suimiúil, ní chuirfeá milleán ar bith orthu droim a chasadh leis an teanga. Ach ba chomhair go mbeadh suim ag daoine an Ghaeilge a fhoghlaim ar go leor cúiseanna, mura mar gheall ar tír-ghrá é, smaoineódh siad ar a dtoghchaí féin. Tá go leor fostaíocht anois á chruthú mar gheall ar an Ghaeilge. TG4, RnaG agus aistritheoirí san Eoraip freisin. Tá mé ag ceapadh go bhfuil an taoide ag casadh i dtreo an meon i dtaobh an teanga. I maith sin. De réir a chéile a tharlóidh sé.